Η αντιστροφή της μακροζωίας στην Ευρώπη
Το προσδόκιμο ζωής αυξανόταν σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως χάρη στην πρόοδο της ιατρικής, την καλύτερη διατροφή και την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Ωστόσο, σύμφωνα με νέα μελέτη του University of East Anglia, που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Public Health, η βελτίωση αυτή φαίνεται να έχει σταματήσει από το 2011 και μετά.
Η έρευνα ανέλυσε δεδομένα από τη Global Burden of Disease Study 2021, εξετάζοντας την εξέλιξη του προσδόκιμου ζωής σε 20 ευρωπαϊκές χώρες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μεταξύ 1990 και 2011, η διάρκεια ζωής αυξανόταν με σταθερό ρυθμό. Όμως, την περίοδο 2011-2019, αυτή η πρόοδος επιβραδύνθηκε αισθητά, ενώ μεταξύ 2019 και 2021, λόγω της πανδημίας Covid-19, καταγράφηκε μείωση σε πολλές χώρες.
Οι κύριοι λόγοι αυτής της τάσης φαίνεται να είναι η αύξηση της παχυσαρκίας, η επιδείνωση της δημόσιας υγείας, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφών. Παράλληλα, η Covid-19 επιδείνωσε την κατάσταση, προκαλώντας υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, κυρίως στους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες.
Οι χώρες που επηρεάστηκαν περισσότερο
Ανάμεσα στις χώρες που εξετάστηκαν, η Αγγλία παρουσίασε τη μεγαλύτερη επιβράδυνση στο προσδόκιμο ζωής μετά το 2011. Αντίστοιχα, η Ελλάδα και η Αγγλία είχαν τη μεγαλύτερη μείωση κατά την περίοδο της πανδημίας (2019-2021).
Αντίθετα, οι Σκανδιναβικές χώρες, όπως η Νορβηγία, η Σουηδία και η Ισλανδία, φαίνεται να επηρεάστηκαν λιγότερο. Η επιτυχία τους αποδίδεται σε αποτελεσματικότερα συστήματα υγείας, καλύτερη διαχείριση της παχυσαρκίας και υψηλότερη ποιότητα ζωής.
Ο καθηγητής Nick Steel από το University of East Anglia δήλωσε ότι παρόλο που η επιβράδυνση είναι εμφανής, οι ηλικιωμένοι σε πολλές χώρες συνεχίζουν να ζουν περισσότερο, αποδεικνύοντας ότι η μακροζωία δεν έχει φτάσει στα φυσικά της όρια.
Τι ευθύνεται για την επιβράδυνση της μακροζωίας;
Η μελέτη εντόπισε τρεις βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά το προσδόκιμο ζωής:
Η παχυσαρκία έχει εξελιχθεί σε σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Τα υψηλά ποσοστά κακής διατροφής και καθιστικής ζωής έχουν αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη, επηρεάζοντας τη συνολική υγεία του πληθυσμού.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση και η χοληστερόλη έχουν αυξηθεί σε πολλές χώρες, κυρίως λόγω των ανθυγιεινών διατροφικών συνηθειών και της έλλειψης άσκησης. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα, που παλαιότερα μειώνονταν χάρη στη βελτίωση των ιατρικών υπηρεσιών, πλέον αποτελούν και πάλι βασική αιτία θανάτου.
Η πανδημία Covid-19 είχε τεράστιο αντίκτυπο στο προσδόκιμο ζωής, ιδίως στις χώρες όπου οι κυβερνήσεις δεν αντέδρασαν έγκαιρα. Η ασθένεια προκάλεσε αυξημένη θνησιμότητα στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες και πίεσε τα συστήματα υγείας, καθυστερώντας τη θεραπεία άλλων σοβαρών παθήσεων.
Δείτε το άρθρο “Η αρτηριακή πίεση σας «φωνάζει»“
Μπορούμε να αντιστρέψουμε την τάση;
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η επιβράδυνση του προσδόκιμου ζωής δεν είναι αναπόφευκτη και μπορεί να αναστραφεί αν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.
Η βελτίωση των πολιτικών δημόσιας υγείας αποτελεί βασική στρατηγική. Χώρες με καλά οργανωμένα συστήματα υγείας, όπως η Σουηδία και η Δανία, κατάφεραν να διατηρήσουν υψηλά ποσοστά μακροζωίας, ακόμα και μετά την πανδημία.
Η εκπαίδευση του πληθυσμού σε θέματα διατροφής και υγείας μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση των επιπέδων παχυσαρκίας και υπέρτασης. Προγράμματα ενημέρωσης για τις υγιεινές διατροφικές επιλογές και τη φυσική δραστηριότητα μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της δημόσιας υγείας.
Η ενίσχυση των συστημάτων υγείας είναι απαραίτητη για τη διαχείριση χρόνιων παθήσεων και την πρόληψη θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα. Η πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας μπορεί να συμβάλει στην παράταση του προσδόκιμου ζωής.
Ο καθηγητής Steel υπογραμμίζει ότι εάν οι κυβερνήσεις δεν επενδύσουν περισσότερο στη δημόσια υγεία, η επιβράδυνση αυτή θα συνεχιστεί, με σοβαρές συνέπειες για τις επόμενες γενιές.
Το μέλλον για την Ευρώπη
Το προσδόκιμο ζωής δεν είναι πλέον εγγυημένο. Οι ανθυγιεινές συνήθειες, η αύξηση της παχυσαρκίας και η επίδραση της πανδημίας έχουν ήδη μειώσει τη διάρκεια ζωής σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, αν ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας, η τάση αυτή μπορεί να αναστραφεί.
Ο συνδυασμός υγιεινής διατροφής, άσκησης και ισχυρότερων πολιτικών υγείας μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση μιας υγιούς και μακροχρόνιας ζωής.
Πηγή: ethnos.gr
