Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία, με εκατομμύρια ανθρώπους να επηρεάζονται κάθε χρόνο.
Η κρίση της μικροβιακής αντοχής και η αναζήτηση νέων λύσεων
Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά έχει εξελιχθεί σε μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης ιατρικής, με περισσότερους από 1 εκατομμύριο θανάτους ετησίως να σχετίζονται με ανθεκτικές βακτηριακές λοιμώξεις. Ειδικοί εκτιμούν ότι μέχρι το 2050, ο αριθμός αυτός μπορεί να διπλασιαστεί.
Η ανάγκη για νέες θεραπείες οδήγησε μια ομάδα Αυστραλών ερευνητών να εξερευνήσει εναλλακτικές πηγές αντιβιοτικών. Το αίμα των στρειδιών του Σίδνεϊ (Saccostrea glomerata) αποδείχθηκε ότι περιέχει μια ημικαθαρισμένη πρωτεΐνη (HPE) με ισχυρές αντιβακτηριακές ιδιότητες.
Αυτή η ανακάλυψη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS One και αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο βήμα προς τη δημιουργία μιας νέας γενιάς αντιμικροβιακών θεραπειών.
Γιατί τα στρείδια;
Τα στρείδια, όπως και άλλα μαλάκια, δεν διαθέτουν προσαρμοστικό ανοσοποιητικό σύστημα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούν να παράγουν αντισώματα. Παρόλα αυτά, καταφέρνουν να επιβιώνουν σε περιβάλλοντα πλούσια σε παθογόνα.
Οι επιστήμονες υπέθεσαν ότι αυτό οφείλεται στην παρουσία ισχυρών αντιμικροβιακών πρωτεϊνών και πεπτιδίων (AMPPs) στο αίμα τους, τα οποία τους επιτρέπουν να εξουδετερώνουν επικίνδυνα βακτήρια.
Με βάση αυτή την υπόθεση, η ερευνήτρια Kate Summer και η ομάδα της εξέτασαν την αντιβακτηριακή δραστηριότητα της αιμολέμφου από διάφορα είδη μαλακίων. Η αιμολέμφος των στρειδιών του Σίδνεϊ παρουσίασε την πιο ισχυρή και επαναλαμβανόμενη δράση, ιδιαίτερα απέναντι στο Streptococcus pneumoniae, ένα παθογόνο που ευθύνεται για την πνευμονία.
Πώς δρα η αντιβιοτική ουσία από τα στρείδια
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η αντιμικροβιακή πρωτεΐνη από τα στρείδια δεν καταστρέφει απευθείας τα βακτήρια, αλλά λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο. Όταν χρησιμοποιήθηκε σε συνδυασμό με κοινά αντιβιοτικά, όπως η αμπικιλλίνη και η σιπροφλοξασίνη, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι:
- Η δράση των αντιβιοτικών αυξήθηκε έως και 32 φορές σε χαμηλές συγκεντρώσεις.
- Η θεραπεία ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική κατά των λοιμώξεων που προκαλούνται από τα Staphylococcus aureus και Pseudomonas aeruginosa, τα οποία είναι γνωστά για την υψηλή αντοχή τους στα αντιβιοτικά.
- Η αντιμικροβιακή πρωτεΐνη από τα στρείδια είχε την ικανότητα να διεισδύει στα βακτηριακά βιοφίλμ, μια προστατευτική βλεννώδης στρώση που καθιστά πολλές βακτηριακές λοιμώξεις ανθεκτικές στη θεραπεία.
Η ανακάλυψη αυτή μπορεί να αλλάξει τη στρατηγική μας απέναντι στις λοιμώξεις, καθώς μειώνει την υπερβολική χρήση αντιβιοτικών, συμβάλλοντας έτσι στην επιβράδυνση της αντοχής των βακτηρίων.
Είναι ασφαλής η χρήση των αντιβιοτικών από τα στρείδια στον άνθρωπο;
Ένα από τα πιο ελπιδοφόρα ευρήματα της μελέτης ήταν ότι η αντιμικροβιακή ουσία από τα στρείδια δεν παρουσίασε καμία τοξικότητα στα ανθρώπινα κύτταρα των πνευμόνων, καθιστώντας την έναν πολλά υποσχόμενο υποψήφιο για μελλοντικές θεραπείες.
Η πιθανότητα ανάπτυξης αντοχής σε αυτή την ουσία είναι επίσης πολύ χαμηλότερη σε σύγκριση με τα παραδοσιακά αντιβιοτικά, καθώς τα βακτήρια δεν μπορούν εύκολα να αναπτύξουν αντίσταση σε ένα μόριο που επηρεάζει τη διαπερατότητα των βιοφίλμ και των βακτηριακών κυτταρικών τοιχωμάτων.
Τι επιφυλάσσει το μέλλον;
Παρόλο που τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να διαπιστωθεί εάν αυτές οι πρωτεΐνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κλινικό επίπεδο.
Ερωτήματα που παραμένουν ανοιχτά είναι:
- Πώς επηρεάζουν παράγοντες όπως το κλίμα, η εποχή και η ποιότητα του νερού την παραγωγή αυτών των αντιμικροβιακών πρωτεϊνών στα στρείδια;
- Πώς μπορούν να απομονωθούν και να συντεθούν αυτές οι πρωτεΐνες σε μεγάλη κλίμακα, χωρίς να επηρεαστεί ο φυσικός πληθυσμός των στρειδιών;
Οι επιστήμονες είναι αισιόδοξοι ότι στο μέλλον, εάν τα κλινικά πειράματα είναι επιτυχή, οι πρωτεΐνες αυτές θα μπορούσαν να παραχθούν μέσω γενετικής μηχανικής, προσφέροντας έναν νέο τρόπο αντιμετώπισης των ανθεκτικών βακτηρίων.
Μια νέα ελπίδα στην μάχη κατά των βακτηρίων
Η ανακάλυψη των αντιβιοτικών ιδιοτήτων στο αίμα των στρειδιών αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο βήμα στη μάχη κατά της μικροβιακής αντοχής. Η χρήση τους σε συνδυασμό με παραδοσιακά αντιβιοτικά μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους στη θεραπεία των λοιμώξεων, μειώνοντας παράλληλα την ανάγκη για ολοένα και πιο ισχυρά αντιβιοτικά.
Η επιστήμη, για άλλη μια φορά, αποδεικνύει ότι οι πιο καινοτόμες λύσεις μπορεί να κρύβονται στα πιο αναπάντεχα μέρη.
Πηγή: Medscape
