Τα μικροπλαστικά στις αρτηρίες μας – Ένας αόρατος εχθρός

Τα μικροπλαστικά και νανοπλαστικά (MNPs) βρίσκονται παντού: στο νερό που πίνουμε, στον αέρα που αναπνέουμε, ακόμα και στο αίμα μας. Ωστόσο, μια νέα ανησυχητική μελέτη αποκαλύπτει ότι αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια μπορεί να παίζουν ρόλο και στην ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικών επεισοδίων.

Τι ακριβώς βρήκαν οι επιστήμονες και γιατί θα πρέπει όλοι να ανησυχούμε;

Αθηρωματική πλάκα και μικροπλαστικά

Η αθηρωματική πλάκα είναι μια συσσώρευση λίπους, χοληστερόλης και άλλων ουσιών που στενεύουν τις αρτηρίες και δυσκολεύουν τη ροή του αίματος. Σε πολλές περιπτώσεις, η πλάκα αυτή μπορεί να σπάσει, προκαλώντας θρόμβους που οδηγούν σε έμφραγμα ή εγκεφαλικό.

Σύμφωνα με τη μελέτη, τα μικροπλαστικά βρέθηκαν μέσα στις αθηρωματικές πλάκες που αφαιρέθηκαν από τις καρωτίδες ασθενών που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση. Αυτό σημαίνει ότι:

• Τα μικροπλαστικά δεν περνούν απλώς από το σώμα μας – συσσωρεύονται μέσα στις αρτηρίες.
• Μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή και να αποσταθεροποιήσουν την αθηρωματική πλάκα, αυξάνοντας τον κίνδυνο για σοβαρά καρδιαγγειακά επεισόδια.

Τι έδειξε η έρευνα: Αριθμοί που σοκάρουν

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή (χειρουργική αφαίρεση πλάκας από τις καρωτίδες). Τα ευρήματα ήταν ανησυχητικά:

• Σε όσους ανιχνεύθηκαν μικροπλαστικά στις αρτηρίες, ο κίνδυνος καρδιαγγειακών συμβάντων (έμφραγμα, εγκεφαλικό ή θάνατος) ήταν 4.5 φορές υψηλότερος σε σχέση με όσους δεν είχαν MNPs.
• Το 20% των ασθενών στους οποίους εντοπίστηκαν μικροπλαστικά υπέστησαν σοβαρό καρδιαγγειακό συμβάν μέσα σε 34 μήνες.
• Τα πιο συχνά ανιχνευμένα μικροπλαστικά ήταν πολυαιθυλένιο (PE) και πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) – κοινά πλαστικά που βρίσκονται σε καθημερινά αντικείμενα.

Δείτε επίσης: Διάκριση εγκεφαλικών με ένα δείγμα αίματος

Πώς εισέρχονται τα μικροπλαστικά στο σώμα μας;

Τα μικροπλαστικά εισέρχονται στο σώμα μας με διάφορους τρόπους:

• Μέσω του νερού: Βρίσκονται τόσο στο εμφιαλωμένο όσο και στο τρεχούμενο νερό.
• Μέσω της τροφής: Ιδιαίτερα στα θαλασσινά, στα οποία τα μικροπλαστικά συσσωρεύονται από το περιβάλλον.
• Από τον αέρα: Τα εισπνέουμε καθημερινά, ιδιαίτερα στις πόλεις με αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση.
• Από καλλυντικά και προϊόντα περιποίησης: Πολλά προϊόντα περιέχουν μικροσφαιρίδια πλαστικού που απορροφώνται από το δέρμα.

Γιατί τα μικροπλαστικά είναι τόσο επικίνδυνα;

Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι τα μικροπλαστικά προκαλούν προβλήματα στην υγεία μας με διάφορους τρόπους:

Φλεγμονή: Τα μικροπλαστικά μπορεί να ερεθίσουν τους ιστούς και να προκαλέσουν χρόνιες φλεγμονές, κάτι που παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Οξειδωτικό στρες: Αυτά τα σωματίδια μπορούν να διαταράξουν τη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων, οδηγώντας σε αυξημένο κίνδυνο αθηροσκλήρωσης.

Τοξικές ουσίες: Τα μικροπλαστικά συχνά περιέχουν βλαβερές χημικές ουσίες όπως βαρέα μέταλλα και διοξίνες, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την καρδιαγγειακή υγεία.

Πώς μπορούμε να μειώσουμε την έκθεσή μας στα μικροπλαστικά;

Αν και τα μικροπλαστικά είναι παντού, υπάρχουν τρόποι να περιορίσουμε την καθημερινή μας έκθεση σε αυτά:

• Πίνετε φιλτραρισμένο νερό: Τα φίλτρα ενεργού άνθρακα και τα συστήματα αντίστροφης όσμωσης μειώνουν σημαντικά τα μικροπλαστικά στο νερό.
• Αποφύγετε τα πλαστικά μπουκάλια: Οι εναλλακτικές από ανοξείδωτο χάλυβα ή γυαλί είναι πιο ασφαλείς.
• Επιλέξτε φρέσκα τρόφιμα: Οι επεξεργασμένες τροφές και όσες είναι συσκευασμένες σε πλαστικό μπορεί να περιέχουν περισσότερα μικροπλαστικά.
• Χρησιμοποιήστε λιγότερα πλαστικά προϊόντα: Από σακούλες μέχρι καλλυντικά, η μείωση της κατανάλωσης πλαστικού είναι το πρώτο βήμα για να προστατευτούμε.
• Προστατευτείτε από τη ρύπανση: Εάν ζείτε σε περιοχή με έντονη ατμοσφαιρική ρύπανση, χρησιμοποιήστε καθαριστές αέρα για το σπίτι σας.

Τι σημαίνει αυτό για τη δημόσια υγεία;

Η αποκάλυψη ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να συνδέονται με καρδιαγγειακές παθήσεις αλλάζει τα δεδομένα στη δημόσια υγεία. Οι ειδικοί καλούν τις κυβερνήσεις και τους οργανισμούς να λάβουν πιο αυστηρά μέτρα για τον έλεγχο της πλαστικής ρύπανσης.

Ενδεικτικά:

• Πρέπει να υπάρξει περισσότερη έρευνα για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις των μικροπλαστικών στο ανθρώπινο σώμα.
• Οι κανονισμοί για τα πλαστικά προϊόντα θα πρέπει να γίνουν αυστηρότεροι.
• Χρειάζεται μεγαλύτερη ενημέρωση του κοινού για το πρόβλημα.

Ένας ακόμα λόγος να μειώσουμε το πλαστικό

Η νέα έρευνα φέρνει στο φως έναν ανησυχητικό σύνδεσμο ανάμεσα στα μικροπλαστικά και τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Αν και χρειάζεται περαιτέρω μελέτη για να επιβεβαιωθούν οι ακριβείς μηχανισμοί, το γεγονός ότι αυτά τα σωματίδια ανιχνεύθηκαν στις αρτηρίες ασθενών είναι αρκετά ανησυχητικό.

Η μείωση της χρήσης πλαστικών προϊόντων δεν είναι μόνο ζήτημα περιβαλλοντικής ευθύνης – είναι και θέμα υγείας. Κάνοντας μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας, μπορούμε να μειώσουμε την έκθεσή μας και να προστατεύσουμε την καρδιά μας.

Πηγή: NEJM