Οι εμβοές, χαρακτηριζόμενες από την αντίληψη ήχων όπως βουητό, κουδούνισμα ή σφύριγμα, χωρίς την ύπαρξη εξωτερικών ακουστικών ερεθισμάτων, αποτελούν ένα συχνό και συχνά βασανιστικό πρόβλημα υγείας. Συνδέονται με δυσφορία, κατάθλιψη, άγχος και στρες, και σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την συνολική ποιότητα ζωής. Πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα υποδεικνύουν μια παγκόσμια συγκεντρωτική επικράτηση περίπου 14,4% στους ενήλικες και 13,6% στα παιδιά και τους εφήβους. Ο σημαντικός τους αντίκτυπος στη ζωή και την ψυχική ευεξία τις έχουν καταστήσει σημαντικά ιατρικά και κοινωνικά ζητήματα.

Η προέλευση των εμβοών παραμένει ασαφής και περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα παραγόντων. Ενώ υπάρχουν διάφορες κλινικές θεραπείες για τη διαχείριση των εμβοών, όπως ψυχολογική συμβουλευτική, γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, θεραπεία επανεκπαίδευσης για τις εμβοές, ηχοθεραπεία, χειρουργικές επεμβάσεις, φαρμακολογικές παρεμβάσεις και μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις, καμία μεμονωμένη θεραπεία δεν καλύπτει καθολικά τις ανάγκες όλων των ασθενών, λόγω της ελλιπούς κατανόησης των κεντρικών νευροπαθολογικών μηχανισμών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η διατροφή αναδεικνύεται ως ένας σημαντικός παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει τις εμβοές. Πρόσφατα, έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον και η ανάγκη για προγράμματα διατροφικής θεραπείας για τις εμβοές. Μια νέα συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση, που δημοσιεύτηκε στο BMJ Open, διερεύνησε τη σχέση μεταξύ 15 κοινών διατροφικών παραγόντων και των εμβοών, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για την πιθανή συμβολή της διατροφής στην πρόληψη και διαχείριση αυτού του προβλήματος.

Πώς ερευνήθηκε η σύνδεση διατροφής και εμβοών

Η συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση, που πραγματοποιήθηκε από τους Mengni Zhang και τους συνεργάτες του, είχε ως στόχο να διερευνήσει τη συσχέτιση μεταξύ της εμφάνισης εμβοών και των καθημερινών διατροφικών συνηθειών. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια εκτεταμένη αναζήτηση σε μεγάλες βάσεις ιατρικών δεδομένων.

Οι τροφές που συνδέονται με μειωμένες εμβοές

Τα συνδυασμένα ευρήματα της μετα-ανάλυσης αποκάλυψαν ότι τέσσερις διατροφικοί παράγοντες συσχετίστηκαν αρνητικά με την εμφάνιση εμβοών. Αυτό σημαίνει ότι η υψηλότερη κατανάλωση αυτών των τροφών συνδέθηκε με χαμηλότερη επικράτηση εμβοών.

• Κατανάλωση φρούτων: Τα φρούτα συσχετίστηκαν αρνητικά με την παρουσία εμβοών με μια μείωση 35,1% στην εμφάνιση εμβοών με αυξημένη πρόσληψη φρούτων.
• Διαιτητικές ίνες: Οι διαιτητικές ίνες βρέθηκαν να συσχετίζονται αρνητικά με τις εμβοές με μείωση 9,2% στην εμφάνιση εμβοών.
• Κατανάλωση καφεΐνης: Η καφεΐνη συσχετίστηκε αρνητικά με την εμφάνιση εμβοών με μείωση 10,2% στην εμφάνιση εμβοών.
• Κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων: Τα γαλακτοκομικά προϊόντα έδειξαν αρνητική συσχέτιση με την παρουσία εμβοών με μείωση 17,3% στην εμφάνιση εμβοών.

Μια ανάλυση ευαισθησίας επιβεβαίωσε την εγκυρότητα και τη σταθερότητα των ευρημάτων. Δεν βρέθηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ άλλων διατροφικών παραγόντων και των εμβοών.

Γιατί αυτές οι τροφές μπορεί να βοηθούν;

Οι ερευνητές προτείνουν διάφορους πιθανούς μηχανισμούς μέσω των οποίων αυτές οι διατροφικές συνήθειες μπορεί να επηρεάζουν την εμφάνιση των εμβοών:

• Προστατευτικά οφέλη στα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα: Η γενική υπόθεση είναι ότι η πρόσληψη θρεπτικών συστατικών υψηλής ποιότητας μέσω της τροφής μπορεί να έχει θετική επίδραση στο ακουστικό σύστημα, βελτιώνοντας τη ροή του αίματος στον κοχλία (το τμήμα του αυτιού που ευθύνεται για την ακοή), μειώνοντας την οξειδωτική βλάβη και περιορίζοντας τη φλεγμονή. Αντίθετα, η αυξημένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμβοών μέσω καρδιαγγειακών οδών. Συγκεκριμένα, η δυσλειτουργία της μικροκυκλοφορίας συμβάλλει σε μια παρατεταμένη μείωση της ροής του αίματος στο αυτί, οδηγώντας δυνητικά σε κοχλιακή βλάβη και αυξάνοντας τον κίνδυνο εμβοών. Η έρευνα υποδηλώνει ότι οι διαιτητικές ίνες και τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να ενισχύουν τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, έναν παράγοντα που συσχετίζεται με τις εμβοές.
• Επίδραση στην ευαισθησία στην ινσουλίνη: Ορισμένοι μελετητές έχουν προτείνει ότι οι διαιτητικές ίνες συνδέονται με αυξημένη ευαισθησία στην ινσουλίνη. Μελέτες υποδεικνύουν ότι η υπερινσουλιναιμία, που προκύπτει από χαμηλή ευαισθησία στην ινσουλίνη, θα μπορούσε να διαταράξει το περιβάλλον του εσωτερικού αυτιού, αυξάνοντας δυνητικά τον κίνδυνο εμβοών.
• Αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες: Τα φρούτα, πλούσια σε διάφορες βιταμίνες και μέταλλα, έχουν αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τη μικροκυκλοκυκλοφορία του αυτιού, ανακουφίζουν τις εμβοές και προσφέρουν επιπλέον οφέλη. Αυτά τα οφέλη αποδίδονται εν μέρει στις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους.
• Καφεΐνη και νευροδιαβιβαστές: Η σύνδεση μεταξύ κατανάλωσης καφεΐνης και εμβοών παραμένει ένα θέμα συζήτησης. Τα ευρήματα αυτής της μελέτης υποδηλώνουν μια θετική επίδραση. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η καφεΐνη μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά την εμφάνιση εμβοών, πιθανώς λόγω των αγχολυτικών της επιδράσεων. Η καφεΐνη, ως μη εκλεκτικός ανταγωνιστής των υποδοχέων αδενοσίνης, μπορεί να μετριάσει το άγχος όταν λαμβάνεται σε ημερήσια δόση 10 mg/kg. Η γενετική ανάλυση έχει επίσης υποδείξει συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης καφεΐνης και μειωμένης εμφάνισης εμβοών. Αυτή η επίδραση επιτυγχάνεται μέσω του αποκλεισμού των υποδοχέων αδενοσίνης, της προώθησης της απελευθέρωσης ντοπαμίνης, της αναστολής της δραστηριότητας της ακετυλοχολινεστεράσης και της διέγερσης του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Ωστόσο, άλλοι μελετητές υποστηρίζουν ότι άτομα με εμβοές συχνά βιώνουν αϋπνία, στην οποία η κατανάλωση καφεΐνης θα μπορούσε να συμβάλει, επιδεινώνοντας έτσι τα συμπτώματα των εμβοών.

Που δεν βρέθηκε συσχέτιση;

Είναι εξίσου σημαντικό να σημειωθεί ποιες διατροφικές συνήθειες δεν βρέθηκαν να συσχετίζονται σημαντικά με τις εμβοές στην παρούσα μετα-ανάλυση.

• Λαχανικά
• Πρωτεΐνες
• Ζάχαρη
• Λίπος
• Ποικιλία διατροφής
• Σοκολάτα και Φλαβονοειδή: Μόνο μία μελέτη διερεύνησε τον αντίκτυπο της σοκολάτας και των φλαβονοειδών στην εμφάνιση εμβοών, αλλά δεν παρείχε επαρκή δεδομένα για μετα-ανάλυση. Τα φλαβονοειδή, που αφθονούν σε φρούτα και λαχανικά, προσφέρουν αντιοξειδωτικά, αντιφλεγμονώδη και οφέλη για την αγγειακή υγεία, τα οποία ευθυγραμμίζονται με την παθοφυσιολογία της απώλειας ακοής που σχετίζεται με την ηλικία και των εμβοών. Ωστόσο, μια μελέτη δεν υποστήριξε την ιδέα ότι τα διατροφικά φλαβονοειδή μπορεί να προστατεύουν από την ανάπτυξη εμβοών. Όσον αφορά τη σοκολάτα, μια μελέτη έδειξε ότι η κατανάλωσή της δεν συνδέεται με τις εμβοές.

Ο ρόλος της διατροφής

Οι διατροφικές στρατηγικές για την πρόληψη των εμβοών αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των χρόνιων εμβοών. Τα υπάρχοντα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση φρούτων, διαιτητικών ινών, καφεΐνης και γαλακτοκομικών προϊόντων μπορεί να σχετίζεται με μειωμένη εμφάνιση εμβοών. Οι πρωταρχικοί υποκείμενοι μηχανισμοί μπορεί να περιλαμβάνουν τις προστατευτικές επιδράσεις αυτών των διατροφικών συνηθειών στα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα, καθώς και τις αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες.

Αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την πλήρη επιβεβαίωση των αιτιωδών σχέσεων, η παρούσα μελέτη προσφέρει μια ενθαρρυντική προοπτική. Η ενσωμάτωση συγκεκριμένων διατροφικών συνηθειών στην καθημερινότητά μας, με την καθοδήγηση επαγγελματιών υγείας, μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο στην προσπάθεια για την ανακούφιση από τις εμβοές και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Πηγή: BMJ Open