Τι είναι το κριθαράκι (stye);

Το κριθαράκι (hordeolum) είναι ένα επώδυνο, κόκκινο, πρησμένο εξόγκωμα στην άκρη του βλεφάρου, που προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη. Διακρίνεται σε:

• Εξωτερικό κριθαράκι: Ξεκινά στη βάση μιας βλεφαρίδας λόγω μόλυνσης στον θύλακά της.
• Εσωτερικό κριθαράκι: Αναπτύσσεται μέσα στο βλέφαρο από μόλυνση σε σμηγματογόνους αδένες.

Το κριθαράκι είναι επώδυνο και μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή σε ολόκληρο το βλέφαρο.

Τι είναι το χαλάζιο (chalazion);

Το χαλάζιο είναι ένα ανώδυνο, πρησμένο εξόγκωμα στο βλέφαρο, το οποίο εμφανίζεται όταν ένας σμηγματογόνος αδένας φράζει και δεν αποστραγγίζεται σωστά.

• Συνήθως δεν προκαλεί πόνο.
• Εντοπίζεται βαθύτερα από το κριθαράκι, συχνά μακριά από την άκρη του βλεφάρου.
• Εάν μεγαλώσει πολύ, μπορεί να πιέζει τον βολβό του ματιού και να προκαλέσει ήπια θολή όραση.

Διαφορές μεταξύ κριθής και χαλάζιου

Πολλές φορές, οι δύο παθήσεις συγχέονται, αλλά υπάρχουν σαφείς διαφορές:

Συμπτώματα και παράγοντες κινδύνου

Συμπτώματα Κριθαριού

• Κόκκινο, επώδυνο εξόγκωμα στην άκρη του βλεφάρου.
• Αίσθηση ξένου σώματος στο μάτι.
• Ευαισθησία στο φως.
• Μερικές φορές παρουσία πύου στο κέντρο.

Συμπτώματα Χαλάζιου

• Ανώδυνο πρήξιμο στο βλέφαρο.
• Ερυθρότητα και μικρή φλεγμονή.
• Θολή όραση αν το χαλάζιο πιέζει τον κερατοειδή.

Ποιοι Κινδυνεύουν Περισσότερο;

Τα κριθαράκια και τα χαλάζια είναι πιο συχνά σε:

• Άτομα με βλεφαρίτιδα (χρόνια φλεγμονή των βλεφάρων).
• Άτομα με λιπαρό δέρμα ή ακμή ροδόχρου νόσου.
• Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.
• Άτομα που δεν καθαρίζουν σωστά τα βλέφαρά τους.

Βασικά μέτρα για τη θεραπεία

Οι περισσότερες περιπτώσεις υποχωρούν μόνες τους σε μία με δύο εβδομάδες.

• Ζεστές κομπρέσες: Εφαρμόστε μια καθαρή, χλιαρή πετσέτα στο μάτι για 10-15 λεπτά, 3-5 φορές την ημέρα. Αυτό βοηθά στη διάνοιξη του φραγμένου αδένα.
• Ήπιο μασάζ: Μετά τις ζεστές κομπρέσες, κάντε ήπιο μασάζ για να βοηθήσετε την αποστράγγιση.
• Καθαριότητα βλεφάρων: Χρησιμοποιήστε ειδικά μαντηλάκια για τα βλέφαρα ή διάλυμα αραιωμένου βρεφικού σαμπουάν.
• Αποφυγή μακιγιάζ και φακών επαφής: Μέχρι να περάσει το εξόγκωμα.

Πότε χρειάζεται παρέμβαση;

Εάν το χαλάζιο ή το κριθαράκι δεν βελτιώνεται μετά από 48 ώρες, ή εάν προκαλεί σοβαρή ενόχληση, μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω ιατρική αντιμετώπιση.

1. Φαρμακευτική αγωγή

• Αντιβιοτικές σταγόνες ή αλοιφές: Αν το κριθαράκι δεν βελτιωθεί ή υπάρχει μόλυνση, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει τοπικά αντιβιοτικά (π.χ. τομπραμυκίνη).
• Κορτικοστεροειδείς σταγόνες ή ενέσεις: Σε επίμονες φλεγμονές, η έγχυση κορτιζόνης απευθείας στο χαλάζιο μπορεί να βοηθήσει.

2. Χειρουργική παρέμβαση

Σε περιπτώσεις όπου ένα χαλάζιο παραμένει για πάνω από 1-2 μήνες και μεγαλώνει, μπορεί να χρειαστεί αφαίρεση μέσω μιας μικρής επέμβασης.

• Η διαδικασία είναι απλή, διαρκεί 10-15 λεπτά και γίνεται με τοπική αναισθησία.
• Ο γιατρός κάνει μια μικρή τομή στο εσωτερικό του βλεφάρου και αποστραγγίζει το περιεχόμενο.
• Δεν απαιτούνται ράμματα και η επούλωση είναι γρήγορη.

Πρόληψη: Πώς να αποφύγετε το χαλάζιο και το κριθαράκι

Για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης, ακολουθήστε απλές καθημερινές συνήθειες υγιεινής:

1. Διατήρηση καθαρών βλεφάρων

• Καθαρίζετε τα βλέφαρά σας με ειδικά μαντηλάκια ή διάλυμα αλατόνερου 1-2 φορές την ημέρα.
• Αποφύγετε τη χρήση παλιών ή μολυσμένων καλλυντικών ματιών.

2. Αποφυγή επαφής με βρώμικα χέρια

• Μην τρίβετε τα μάτια σας με άπλυτα χέρια.
• Απολυμαίνετε τακτικά τα χέρια σας, ειδικά αν φοράτε φακούς επαφής.

3. Χρήση καθαρού μαξιλαριού

• Αλλάζετε τις μαξιλαροθήκες τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για να αποφύγετε την επαφή με βακτήρια.

4. Αντιμετώπιση υποκείμενων παθήσεων

• Αν έχετε βλεφαρίτιδα ή ροδόχρου ακμή, ακολουθήστε την αγωγή που σας έχει προτείνει ο γιατρός σας, καθώς αυτές οι καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο χαλαζίου.

Συχνές ερωτήσεις (FAQs)

1. Μπορεί το κριθαράκι να γίνει χαλάζιο;
Ναι. Αν το κριθαράκι δεν αποστραγγιστεί σωστά, μπορεί να μετατραπεί σε χαλάζιο, το οποίο παραμένει χωρίς φλεγμονή αλλά σκληραίνει.

2. Είναι το χαλάζιο μεταδοτικό;
Όχι, το χαλάζιο δεν προκαλείται από μόλυνση, οπότε δεν είναι μεταδοτικό.

3. Πόσο καιρό διαρκεί το χαλάζιο;
Τα περισσότερα χαλάζια υποχωρούν μέσα σε 2-8 εβδομάδες, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παραμείνουν για μήνες.

4. Μπορεί ένα κριθαράκι να σπάσει μόνο του;
Ναι. Συχνά το κριθαράκι αποστραγγίζεται μόνο του, αλλά δεν πρέπει να το πιέσετε, καθώς μπορεί να προκαλέσει εξάπλωση της μόλυνσης.

Πώς να διαχειριστείτε αυτές τις παθήσεις

🔹 Το κριθαράκι είναι επώδυνο και προκαλείται από βακτήρια, ενώ το χαλάζιο είναι ανώδυνο και προκύπτει από απόφραξη αδένα.
🔹 Οι ζεστές κομπρέσες και η σωστή υγιεινή των βλεφάρων είναι η πρώτη γραμμή θεραπείας.
🔹 Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστούν αντιβιοτικά, κορτικοστεροειδή ή ακόμα και μικρή χειρουργική παρέμβαση.
🔹 Η πρόληψη είναι το κλειδί! Η καλή υγιεινή των ματιών μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης.

Συμβουλευτείτε έναν οφθαλμίατρο για την καλύτερη αντιμετώπιση.

Πηγές: AAO, Cleveland Clinic