Τι είναι η αλωπεκία και πώς επηρεάζει τους ανθρώπους;
Η αλωπεκία δεν είναι απλώς μια αισθητική ανησυχία, αλλά μια κατάσταση που μπορεί να έχει σημαντικό ψυχολογικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Πρόκειται για την προοδευτική ή απότομη απώλεια μαλλιών από το τριχωτό της κεφαλής, τα φρύδια, τις βλεφαρίδες ή ακόμα και το σώμα. Οι αιτίες που την προκαλούν είναι ποικίλες και περιλαμβάνουν γενετικούς, ορμονικούς, ανοσολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Η τριχόπτωση είναι φυσιολογική σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο – ένας μέσος άνθρωπος χάνει περίπου 50-100 τρίχες την ημέρα. Όταν όμως η απώλεια είναι υπερβολική ή δεν υπάρχει αναπλήρωση των χαμένων τριχών, τότε έχουμε να κάνουμε με αλωπεκία, η οποία απαιτεί προσεκτική διάγνωση και αντιμετώπιση.
Ποιοι είναι οι κύριοι τύποι αλωπεκίας;
Η αλωπεκία διακρίνεται σε διάφορες μορφές, κάθε μία από τις οποίες έχει διαφορετικά αίτια, συμπτώματα και πιθανότητες αναστροφής.
Ανδρογενετική αλωπεκία
Γνωστή και ως “κληρονομική φαλάκρα”, αποτελεί την πιο συχνή μορφή αλωπεκίας τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Στους άνδρες ξεκινά από την υποχώρηση της γραμμής των μαλλιών στους κροτάφους και στην κορυφή της κεφαλής, ενώ στις γυναίκες εμφανίζεται ως διάχυτη αραίωση στο πάνω μέρος του κεφαλιού. Η αιτία είναι γενετική και σχετίζεται με την ευαισθησία των θυλάκων των τριχών στα ανδρογόνα (ορμόνες όπως η τεστοστερόνη).
Γυροειδής αλωπεκία
Πρόκειται για μια αυτοάνοση πάθηση κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στους θυλάκες των τριχών, προκαλώντας την απότομη απώλεια μαλλιών σε κυκλικές περιοχές. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να επηρεάσει όλο το κεφάλι (ολοκληρωτική αλωπεκία) ή ολόκληρο το σώμα (καθολική αλωπεκία).
Διάχυτη αλωπεκία
Αυτή η μορφή τριχόπτωσης χαρακτηρίζεται από τη γενικευμένη αραίωση των μαλλιών, χωρίς εμφανή σημεία φαλάκρας. Είναι συχνά παροδική και μπορεί να σχετίζεται με το άγχος, την κακή διατροφή, την αναιμία, τη λήψη φαρμάκων ή τις ορμονικές διαταραχές.
Ουλωτική αλωπεκία
Σπάνια αλλά σοβαρή μορφή, στην οποία η απώλεια των μαλλιών είναι μη αναστρέψιμη λόγω της καταστροφής των θυλάκων της τρίχας και της αντικατάστασής τους από ουλώδη ιστό. Προκαλείται από δερματολογικές παθήσεις, φλεγμονές ή τραυματισμούς.
Τριχοτιλλομανία
Ψυχαναγκαστική διαταραχή κατά την οποία το άτομο τραβάει τα ίδια του τα μαλλιά, προκαλώντας αραίωση ή φαλακρά σημεία. Συχνά απαιτεί ψυχολογική υποστήριξη και θεραπεία.
Οι πιο κοινές αιτίες της αλωπεκίας
Η τριχόπτωση μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες. Η ακριβής διάγνωση είναι κρίσιμη για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Γενετικοί παράγοντες
Η ανδρογενετική αλωπεκία είναι κληρονομική και μεταβιβάζεται από τους γονείς. Αν υπάρχει ιστορικό τριχόπτωσης στην οικογένεια, οι πιθανότητες εμφάνισής της είναι αυξημένες.
Ορμονικές αλλαγές
Η εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση, οι παθήσεις του θυρεοειδούς και η χρήση ορμονικών φαρμάκων μπορούν να προκαλέσουν ή να επιταχύνουν την τριχόπτωση.
Στρες και ψυχολογική πίεση
Το οξύ ή χρόνιο άγχος μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή αλλά έντονη τριχόπτωση (τελογενής ροή), καθώς διαταράσσει τον φυσιολογικό κύκλο ανάπτυξης των τριχών.
Κακή διατροφή
Η έλλειψη σιδήρου, βιταμίνης D, ψευδαργύρου και πρωτεϊνών μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη των μαλλιών ή να οδηγήσει σε λέπτυνση των τριχών.
Φαρμακευτική αγωγή
Η χημειοθεραπεία, τα αντικαταθλιπτικά, τα αντιυπερτασικά και άλλα φάρμακα μπορεί να έχουν ως παρενέργεια την απώλεια μαλλιών.
Αυτοάνοσα νοσήματα και δερματολογικές παθήσεις
Νόσοι όπως ο λύκος, η ψωρίαση και η γυροειδής αλωπεκία μπορούν να προκαλέσουν τριχόπτωση.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η αλωπεκία;
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της τριχόπτωσης και τον τύπο της αλωπεκίας.
Φαρμακευτικές επιλογές
Η μινοξιδίλη εφαρμόζεται τοπικά και μπορεί να επιβραδύνει ή να αναστρέψει την τριχόπτωση. Η φιναστερίδη, ένα χάπι που στοχεύει στην αναστολή της δράσης της DHT, χρησιμοποιείται κυρίως για την ανδρογενετική αλωπεκία στους άνδρες.
Μεταμόσχευση μαλλιών
Πρόκειται για μια διαδικασία στην οποία μεταφέρονται υγιείς θύλακες τριχών από το πίσω μέρος του κεφαλιού σε περιοχές με αραίωση. Είναι αποτελεσματική για την ανδρογενετική αλωπεκία.
PRP (Platelet-Rich Plasma)
Η έγχυση πλάσματος εμπλουτισμένου με αιμοπετάλια μπορεί να βοηθήσει στην αναγέννηση των τριχών και στη βελτίωση της πυκνότητας των μαλλιών.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής
Η υγιεινή διατροφή, η μείωση του άγχους και η αποφυγή επιθετικών χημικών προϊόντων μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση των μαλλιών. Σημαντικός είναι και ο περιορισμός της εφαρμογής υπερβολικής θερμότητας στα μαλλιά.
Υπάρχουν πλέον επιλογές θεραπείας
Η αλωπεκία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αυτοεκτίμηση ενός ατόμου, αλλά υπάρχουν πολλές επιλογές για τη διαχείρισή της. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση ή ακόμα και στην ανατροπή της τριχόπτωσης.
