Τι είναι η καρδιοπάθεια και γιατί είναι τόσο σημαντικό να την αναγνωρίσουμε νωρίς;

Η καρδιοπάθεια αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Με τον όρο αυτόν αναφερόμαστε σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων που επηρεάζουν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία.

Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου, αφού όσο νωρίτερα διαγνωστεί, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση με τη σωστή θεραπεία και διαχείριση.

Τα πιο συχνά συμπτώματα καρδιοπάθειας

Παρότι τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, ορισμένα είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και πρέπει να μας κινητοποιούν άμεσα.

1. Πόνος ή δυσφορία στο στήθος

Ο πόνος στο στήθος είναι ίσως το πιο κλασικό και συχνό σημάδι καρδιοπάθειας. Περιγράφεται συχνά ως:

• Πίεση
• Σφίξιμο
• Αίσθηση βάρους
• Κάψιμο, λιγότερο συχνά

Ενδέχεται να διαρκεί λίγα λεπτά, ειδικά κατά την κόπωση, ή να επανέρχεται και να φεύγει.
Σημαντικό: Δεν είναι όλοι οι πόνοι στο στήθος καρδιακής προέλευσης, αλλά όλοι οι πόνοι στο στήθος πρέπει να αξιολογούνται ώστε να αποκλειστεί καρδιολογικό αίτιο.

2. Δύσπνοια

Η δυσκολία στην αναπνοή, ειδικά κατά την άσκηση ή ακόμη και σε κατάσταση ηρεμίας, μπορεί να υποδηλώνει:

• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Στεφανιαία νόσο
• Βαλβιδοπάθεια

3. Κόπωση και εξάντληση

Ανεξήγητη κόπωση, ιδιαίτερα σε γυναίκες, μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι καρδιοπάθειας. Μερικές φορές, η κόπωση προηγείται άλλων συμπτωμάτων κατά μέρες ή εβδομάδες.

Άλλα σημάδια που δεν πρέπει να αγνοούμε

4. Πόνος σε άλλα μέρη του σώματος

Ο πόνος μπορεί να ακτινοβολεί:

• Στους ώμους
• Στα χέρια (συχνότερα το αριστερό)
• Στην πλάτη
• Στον λαιμό ή το σαγόνι

Αυτό συμβαίνει γιατί η καρδιά «μοιράζεται» νευρικές οδούς με αυτά τα σημεία.

5. Ακανόνιστος ή γρήγορος καρδιακός παλμός

Η αρρυθμία ή οι παλμοί που φτερουγίζουν μπορεί να είναι αθώοι, αλλά συχνά υποδηλώνουν:

• Κολπική μαρμαρυγή
• Ταχυκαρδία
• Υποκείμενη καρδιακή πάθηση

6. Ζάλη ή λιποθυμικό επεισόδιο

Η ξαφνική ζάλη, η αίσθηση επικείμενης λιποθυμίας ή η απώλεια αισθήσεων μπορεί να υποδηλώνουν:

• Διαταραχές ρυθμού
• Απόφραξη αγγείων
• Σοβαρή υπόταση λόγω καρδιακής δυσλειτουργίας

Σε κάθε λιποθυμικό επεισόδιο χωρίς εμφανή λόγο, επιβάλλεται καρδιολογική εκτίμηση.

7. Οίδημα (πρήξιμο) στα πόδια, στους αστραγάλους ή στην κοιλιά

Η κατακράτηση υγρών μπορεί να σημαίνει ότι η καρδιά δεν αντλεί αποτελεσματικά το αίμα, οδηγώντας σε καρδιακή ανεπάρκεια. Το οίδημα στα κάτω άκρα είναι ένα χαρακτηριστικό σημάδι που δεν πρέπει να αγνοούμε.

8. Βήχας ή συριγμός που δεν υποχωρεί

Ένας επίμονος βήχας ή συριγμός μπορεί να σχετίζεται με συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες λόγω καρδιακής ανεπάρκειας (πνευμονικό οίδημα).

9. Μειωμένη ανοχή στην άσκηση

Αν κάποιος αρχίσει να κουράζεται εύκολα σε δραστηριότητες που παλαιότερα έκανε άνετα (π.χ. περπάτημα λίγων μέτρων), μπορεί να υποδηλώνει επιβάρυνση της καρδιάς.

10. Κρύο ιδρώτα

Η αιφνίδια εμφάνιση κρύου ιδρώτα, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με πόνο στο στήθος ή ζάλη, μπορεί να είναι σημάδι εμφράγματος.

Πολλές φορές αυτά τα «παράξενα» συμπτώματα, όταν εμφανίζονται μαζί, δείχνουν έκτακτη καρδιακή ανάγκη και απαιτούν άμεση ιατρική αξιολόγηση.

Ποια άτομα βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο;

Ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιοπάθειας:

• Ηλικία > 50 ετών
• Ιστορικό καρδιοπάθειας στην οικογένεια
• Υπέρταση
• Διαβήτης
• Υψηλή χοληστερίνη
• Κάπνισμα
• Παχυσαρκία
• Καθιστική ζωή
• Χρόνιο στρες

Για αυτούς τους ανθρώπους, ακόμα και ήπια συμπτώματα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά και να αξιολογούνται κατάλληλα.

Τα διαφορετικά συμπτώματα στις γυναίκες

Η καρδιοπάθεια στις γυναίκες μπορεί να εκδηλωθεί με άτυπα ή πιο ήπια συμπτώματα, σε σχέση με τους άνδρες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να καθυστερούν να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια.

Χαρακτηριστικά συμπτώματα στις γυναίκες:

• Έντονη κόπωση χωρίς προφανή λόγο
• Ναυτία ή τάση για εμετό
• Πόνος στο πάνω μέρος της πλάτης ή στο σαγόνι
• Δύσπνοια χωρίς συνοδευτικό πόνο στο στήθος
• Αίσθημα άγχους ή δυσφορίας

Είναι κρίσιμο να γνωρίζουμε ότι μια γυναίκα μπορεί να περνά έμφραγμα χωρίς να έχει κλασικό πόνο στο στήθος.

Πώς γίνεται η διάγνωση της καρδιοπάθειας;

Ο καρδιολόγος θα αξιολογήσει τα συμπτώματα και μερικές κοινές εξετάσεις που μπορεί να ζητήσει περιλαμβάνουν:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ): ανιχνεύει ανωμαλίες στη λειτουργία της καρδιάς.
• Εξέταση αίματος: αναζητά ειδικούς δείκτες καρδιακής βλάβης.
• Υπερηχογράφημα καρδιάς (Triplex): ελέγχει τη μορφολογία και τη λειτουργία της καρδιάς.
• Δοκιμασία κοπώσεως: αξιολογεί την αντίδραση της καρδιάς σε σωματική άσκηση.
• Στεφανιογραφία: σε περιπτώσεις υψηλής υποψίας για απόφραξη αγγείων.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε άμεσα βοήθεια;

Επικοινωνήστε άμεσα με το ΕΚΑΒ (166) ή πηγαίνετε στο πλησιέστερο νοσοκομείο εάν εμφανίσετε ένα συνδυασμό των παραπάνω συμπτωμάτων και δεν αισθάνεστε καλά. Η έγκαιρη παρέμβαση σώζει ζωές. Σε περίπτωση εμφράγματος, κάθε λεπτό μετράει και μια έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα.

Πρόληψη: Ο καλύτερος σύμμαχος κατά της καρδιοπάθειας

Η πρόληψη της καρδιοπάθειας βασίζεται σε απλές αλλά ισχυρές στρατηγικές:

• Διακοπή καπνίσματος
• Ρύθμιση αρτηριακής πίεσης και σακχάρου
• Υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ψάρια
• Τακτική φυσική δραστηριότητα (τουλάχιστον 150 λεπτά ήπια άσκηση/εβδομάδα)
• Διατήρηση υγιούς βάρους
• Διαχείριση στρες

Η έγκαρη αντιμετώπιση σώζει ζωές

Η καρδιοπάθεια μπορεί να εμφανιστεί με ποικίλες μορφές και συμπτώματα, και πολλές φορές εξελίσσεται σιωπηλά μέχρι να προκαλέσει σοβαρό επεισόδιο. Η γνώση των πρώτων σημαδιών και η άμεση αντίδραση σώζουν ζωές.

Μην αγνοείτε τα σημάδια που σας στέλνει το σώμα σας — η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση αποτελούν τα ισχυρότερα όπλα απέναντι στις καρδιαγγειακές παθήσεις.

Πηγή: Mayo Clinic