Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη κατάσταση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Η ΧΝΝ μπορεί να οδηγήσει σε τελικό στάδιο νεφρικής νόσου (ΤΣΝΝ), που απαιτεί αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού, και αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων και θανάτου.

Η εύρεση αποτελεσματικών θεραπειών για την επιβράδυνση της εξέλιξης της ΧΝΝ και την πρόληψη των σοβαρών επιπλοκών της είναι υψίστης σημασίας. Τα ευρήματα της μελέτης EMPA-KIDNEY έχουν προσφέρει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τον ρόλο της εμπαγλιφλοζίνης (κυκλοφορεί ως Jardiance στην Ελλάδα), ενός αναστολέα του συμμεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (SGLT2), στην προστασία των νεφρών και της καρδιάς σε ασθενείς με ΧΝΝ.

Η μελέτη EMPA-KIDNEY: Ένα «φως» στην αντιμετώπιση της ΧΝΝ

Η μελέτη EMPA-KIDNEY σχεδιάστηκε για να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της εμπαγλιφλοζίνης σε ένα ευρύ φάσμα ασθενών με ΧΝΝ και κίνδυνο εξέλιξης της νόσου. Τα αποτελέσματα της ενεργού φάσης αυτής της μελέτης, καθώς και άλλων μεγάλων μελετών, παρείχαν ισχυρές ενδείξεις ότι οι αναστολείς SGLT2 επιβραδύνουν σημαντικά την εξέλιξη της νεφρικής νόσου και μειώνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Επιπλέον, οι αναστολείς SGLT2 έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια και οξεία νεφρική βλάβη σε ασθενείς με ΧΝΝ και άλλες καταστάσεις υψηλού κινδύνου, όπως ο διαβήτης και η καρδιακή ανεπάρκεια.

Η «συνέχεια» της ιστορίας: Τα αποτελέσματα της μετέπειτα παρακολούθησης

Η μελέτη δεν σταμάτησε στην ενεργό φάση. Οι ερευνητές θέλησαν να δουν πώς θα εξελίσσονταν τα οφέλη (ή οι πιθανές βλάβες) της εμπαγλιφλοζίνης μετά τη διακοπή της θεραπείας. Η συνεχιζόμενη παρακολούθηση είναι σημαντική, καθώς μπορεί να αποκαλύψει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα που δεν είναι εμφανή κατά τη διάρκεια της ενεργού θεραπείας.

Η μελέτη EMPA-KIDNEY ήταν σχετικά βραχεία, καθώς διακόπηκε πρόωρα λόγω της αποτελεσματικότητας της εμπαγλιφλοζίνης μετά από διάμεση παρακολούθηση δύο ετών. Αυτό είχε ως συνέπεια έναν μικρότερο αριθμό πρωτευόντων καταληκτικών σημείων σε ασθενείς με πιο αργή εξέλιξη της νόσου, καθώς και χαμηλό αριθμό περιστατικών ΤΣΝΝ και θανάτων.

Η συνεχιζόμενη παρακολούθηση παρέχει ιδιαίτερη αξία, καθώς επιτρέπει τη συλλογή περισσότερων δεδομένων σχετικά με την ΤΣΝΝ, ένα αποτέλεσμα που χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να εκδηλωθεί σε σχέση με άλλους δείκτες εξέλιξης της νόσου.

Τα «μακροπρόθεσμα» οφέλη της εμπαγλιφλοζίνης

Τα αποτελέσματα της περαιτέρω παρακολούθησης της μελέτης EMPA-KIDNEY έδειξαν ότι η εμπαγλιφλοζίνη συνεχίζει να ασκεί καρδιονεφρικά οφέλη έως και 12 μήνες μετά τη διακοπή της θεραπείας.

Συγκεκριμένα, η αρχική χορήγηση εμπαγλιφλοζίνης συσχετίστηκε με:

• Μείωση του κινδύνου εξέλιξης της νεφρικής νόσου.
• Μείωση του κινδύνου του σύνθετου καταληκτικού σημείου θανάτου ή ΤΣΝΝ.
• Μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακού θανάτου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν παρατηρήθηκε καμία επίδραση στη θνησιμότητα από μη καρδιαγγειακά αίτια.

Πώς εξηγούνται τα οφέλη αυτά;

Οι μηχανισμοί μέσω των οποίων οι αναστολείς SGLT2, όπως η εμπαγλιφλοζίνη, ασκούν αυτά τα παρατεταμένα οφέλη δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Ωστόσο, υπάρχουν διάφορες πιθανές εξηγήσεις:

• Διατήρηση του αριθμού των νεφρώνων: Η εμπαγλιφλοζίνη μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση του αριθμού των νεφρώνων κατά τη διάρκεια της ενεργού θεραπείας, μειώνοντας έτσι την υπερδιήθηση και τον κίνδυνο ΤΣΝΝ.
• Προστασία της νεφρικής λειτουργίας: Η διατήρηση της νεφρικής λειτουργίας μπορεί να συμβάλει στα παρατηρούμενα οφέλη στη μείωση του καρδιαγγειακού θανάτου μετά τη διακοπή της θεραπείας.
• Αναστροφή της οξείας μείωσης της eGFR: Η αρχική μείωση του εκτιμώμενου ρυθμού σπειραματικής διήθησης (eGFR) που παρατηρείται με την αναστολή του SGLT2 αντιστρέφεται συνήθως εντός 4 εβδομάδων από τη διακοπή της θεραπείας. Επομένως, ορισμένα από τα οφέλη που παρατηρούνται μετά τη διακοπή της εμπαγλιφλοζίνης στην εξέλιξη της νεφρικής νόσου μπορεί να οφείλονται στην αναστροφή αυτής της αρχικής μείωσης της eGFR.

Κλινικές «συνέπειες»: Αλλαγή της πορείας της θεραπείας

Τα ευρήματα της μελέτης EMPA-KIDNEY έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την κλινική πρακτική. Υπογραμμίζουν τη δυνατότητα της εμπαγλιφλοζίνης να προσφέρει μακροπρόθεσμη καρδιονεφρική προστασία σε ένα ευρύ φάσμα ασθενών με ΧΝΝ.

Οι γιατροί μπορούν να είναι πιο σίγουροι για τα συνεχιζόμενα οφέλη της εμπαγλιφλοζίνης, ακόμη και μετά τη διακοπή της θεραπείας, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις σχετικά με τη διάρκεια και τη διαχείριση της θεραπείας.

Μια «νέα εποχή» στην αντιμετώπιση της ΧΝΝ

Η μελέτη EMPA-KIDNEY ανοίγει νέους δρόμους στην κατανόηση και την αντιμετώπιση της ΧΝΝ. Τα ευρήματά της παρέχουν ισχυρά στοιχεία για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της εμπαγλιφλοζίνης στη βελτίωση των μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων για τους ασθενείς με ΧΝΝ.

Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να αποσαφηνιστούν πλήρως οι μηχανισμοί δράσης της εμπαγλιφλοζίνης και να προσδιοριστούν οι βέλτιστες στρατηγικές για την εφαρμογή αυτών των ευρημάτων στην κλινική πρακτική. Ωστόσο, τα τρέχοντα αποτελέσματα προσφέρουν μια ελπιδοφόρα προοπτική για το μέλλον της φροντίδας των ασθενών με ΧΝΝ.

Πηγή: Pubmed